COPD is een afkorting voor “Chronic obstructive pulmonary disease”. In het Nederlands chronisch obstructieve pulmonaire aandoening. COPD is een verzamelnaam voor klachten die kunnen optreden bij longemfyseem en chronische bronchitis. Een obstructieve aandoening betekent dat mensen met COPD vooral moeite hebben met uitademen. Hierdoor kan het gevoel van kortademigheid ontstaan.
Chronische bronchitis
Bij chronische bronchitis zijn je bronchiën ontstoken. De bronchiën zijn de vertakkingen van je luchtpijp naar je longen. Door de chronische ontsteking maakt je lichaam meer slijm aan en is ademhalen lastiger.
Bij longemfyseem of emfyseem gaan er langzaam longblaasjes verloren. De longblaasjes zorgen ervoor dat zuurstof na het inademen in je bloed komt en dat je afvalstoffen weer kunt uitademen. Hoe minder longblaasjes er zijn, hoe moeilijker dit wordt. Hierdoor kunnen mensen het benauwd krijgen.
Gold classificatie
COPD wordt gediagnosticeerd door de longarts. Deze neemt een longfunctie test met je af. Aan de hand van de uitslag wordt COPD gediagnosticeerd. Binnen COPD zijn er 4 classificaties. Deze classificatie worden gedaan aan de hand van de GOLD. Zo kan je de diagnose GOLD 1, 2, 3 of 4 krijgen. Hierbij is GOLD 1 de mildste vorm van COPD en 4 de zwaarste. In de tabel hieronder zie je hoe deze classificaties zijn ingedeeld.
Fev1: De maximale longinhoud die je binnen 1 seconden kan uitademen.
VC: De maximale inhoud die kan worden uitgeademd na een maximale inademing
Fev1 / VC : Dit is een berekening om de maximale luchtwegobstructie te meten. Dit is een criteria voor COPD. ‘
Oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken voor het verkrijgen van COPD. Roken is de meest voorkomende oorzaak. Maar niet iedereen met COPD krijgt dat door het roken. Één op de vijf mensen met COPD heeft nog nooit gerookt. Genetische factoren, longziekten zoals astma, inademing van schadelijke stoffen en luchtvervuilingen kunnen ook een rol spelen bij het krijgen van COPD.
De meeste mensen met COPD roken wel. Het is dan ook het advies om daar onmiddellijk mee te stoppen. Ook mensen die gestopt zijn met roken hebben helaas nog een verhoogd risico op het verkrijgen van COPD. Actief blijven roken met COPD versnelt het ziekte beloop en verergert de klachten.
Behandeling
Pursed lip breathing
Zoals hierboven beschreven is COPD een uit ademhalingsprobleem. Een correcte manier van ademen kan dan ook bijdragen aan het verminderen van de klachten. Een ademhalingstechniek die daar bij kan helpen is het “pursed lip breathing” ofwel getuite lip ademhaling. Bij deze techniek adem je in via je neus (mond mag ook als het door de neus niet lukt) en adem je uit door getuite lippen. Op deze manier laat je de lucht geleidelijk ontsnappen waardoor je niet gelijk weer hoeft te happen naar nieuwe lucht. Dit kan helpen je ademhaling te stabiliseren op het moment dat je kortademig bent
Huffen
Huffen is een ademhalingstechniek die gebruikt wordt om het slijm (mucus) te klaren. Veel mensen met COPD ervaren een ophoping van slijm in de longen. Dit bemoeilijkt de ademhaling en kan lijden tot ontstekingen. Bij het huffen proberen we het slijm uit de longen te krijgen. Huffen is een techniek waarbij je een stevige uitademing maakt alsof je een spiegel wil beslaan. We proberen dus niet te hoesten (iets wat we normaal doen als we last hebben van slijm). Met deze techniek kan je voorkomen dat de keel wordt geïrriteerd door het vele hoesten.
Trainen
Ook trainen helpt bij het verbeteren van de klachten. Met fysieke belasting kan worden gewerkt aan het verbeteren van de longfunctie, de spierkracht en de algehele belastbaarheid. Dit kan worden gerealiseerd door duurtraining, denk aan fietsen, lopen of roeien en krachttraining waarbij je oefeningen doet met verhoogde weerstand (gewichten). Bij duurtraining verhoogt de ademhaling en wordt er meer zuurstof gevraagd in de spieren. Hierdoor moeten de longen harder werken en gaat de ademhaling omhoog. De longen worden op deze manier getraind en zullen daardoor beter gaan functioneren. Bij de krachttraining wordt er gewerkt aan het verbeteren van de kracht in de spieren. Door apparaten of gewichten te gebruiken wordt de druk op de spieren vergroot en passen deze zich aan waardoor zij groeien. Door het verbeteren van de kracht lukt het beter om handelingen zoals traplopen of het opstaan uit een stoel makkelijker uit te voeren.
Bij Brensfysiotherapie train je twee per week onder begeleiding. Voordat een traject gestart wordt word er een belastbaarheidstest afgenomen ( de 6 minuten wandeltest). Op deze manier kan er een inschatting gemaakt worden van de belastbaarheid. De test wordt na 6 weken opnieuw afgenomen, de resultaten kunnen dan vergeleken worden met de eerder afgenomen test.
Vergoeding
Als de diagnose COPD is vastgesteld door de longarts of huisarts kom je in aanmerking voor fysiotherapie uit het basispakket. Het aantal behandelingen hangt af van de zwaarte van de klachten. Aan het begin van het traject worden en 2 vragenlijsten afgenomen de mMRC en CAT. De uitslagen van deze test bepalen in welke classificatie je valt. Ook het aantal exacerbaties ook wel longaanvallen genoemd of een ziekenhuisopname kan bepalend zijn voor de classificatie (let op! Dit gaat niet over de GOLD classificatie). Er zijn 4 classificaties, A, B, C, D. Hieronder zie je een tabel over de indeling.
De classificatie bepaald het aantal behandeling per jaar:
A: 9 behandelingen
B: 27 behandelingen
C: 70 behandelingen
D: 70 behandelingen