Wat is een whiplash en wat is een hersenschudding en waarom worden deze samen omschreven?
Whiplash
Een whiplash is een beweging die de nek kan maken als gevolge van een botsing of val. Het gaat
hierbij om een overstrekking van de nek die door een moment van kracht eerst naar flexie (buiging)
schiet en daarna doorslaat naar extensie (strekking). In de gezondheidszorg wordt deze beweging
hyperflexie, hyperextensie genoemd. Een whiplash is dus ook alleen nog maar de beweging van de nek. De klachten die daaruit kunnen vloeien worden ook wel whiplash associated disorders genoemd. In het
Nederlands refereren wij de klachten aan de term trauma gerelateerde nekpijn.
Hersenschudding
Een hersenschudding is een beweging van de hersenen binnen de schedel dat kan worden
veroorzaakt door een botsing, val of klap op het hoofd. Als het gevolge van deze beweging kunnen de
hersenen dan tegen de binnenkant van de schedel aankomen. Hierbij is er vaak geen sprake van
(blijvende) schade. In de gezondheidzorg word dit ook wel een contusie cerebri genoemd.
De klachten als gevolge van een hersenschudding en whiplash lijken erg op elkaar en zullen daarom
samen worden besproken.
Klachten
Nek
Als gevolge van een val of botsing ervaren mensen vaak een gespannen en pijnlijk gevoel in de nek,
boven rug en schouders. De Spieren zijn vaak erg gespannen en bewegen in dan ook beperkt. De nek
draait niet goed meer en het optillen van de schouders is pijnlijk. Dit is een gevolg van de
beschermingsreactie van het lichaam. Het aanspannen van de spieren zorg ervoor de nek en rug
wordt beschermt tegen de harde klap van de val of het ongeluk. Hierbij is vaak geen sprake van
zenuwschade of botbreuken.
Overprikkeling
Na een periode van impact kunnen personen overprikkelingsklachten ervaren. Dit kunnen klachten
zijn als verhoogde gevoeligheid voor aanraking aan de spieren, verhoogde gevoeligheid voor licht en
geluid (foto en fono-fobie), moeite met het verdragen van flitsende beelden (tv, computer). Deze
klachten zijn met name een gevolg van de schrik reactie en het vecht en vlucht reactie die in gang is
gezet (later hier meer over).
Cognitief
Ook het vermogen om te concentreren en na te denken kan verstoord zijn. Moeite om op bepaalde
gedachten te komen, aandacht vast te houden in gesprekken of het volgen van gesprekken waarbij
meerdere mensen door elkaar heen praten.
Emotioneel
Emotionele schommelingen kunnen een rol spelen binnen de klachten. Mensen ervaren dat ze kort
af zijn in reactie tot anderen (lontje is korter) of merken dat ze eerder verdrietig zijn. Deze
emotionele schommelingen kunnen zonder aanleiding opkomen en zijn soms ook weer snel weg.
Stress
Stress kan een grote rol spelen bij het onderhouden van de ervaren klachten. Vooral bij
(auto)ongelukken kunnen mensen veel aanhoudende stressklachten ervaren. Ze hebben het gevoel
constant aan te staan. Hierdoor hebben ze moeite met ontspannen, eten en slapen. De hartslag en
ademhaling is hoog en ervaren verhoogde spierspanning. Het kan voorkomen dat er sprake is van
flashbacks en/of nachtmerries.
Dit heeft te maken met het vecht en vlucht systeem van ons brein. Op het moment dat wij in gevaar
zijn (of gevaar ervaren) gaat in ons brein het vecht en vlucht systeem aan. Dit systeem is bedoeld om
ons te behoeden van dit gevaar. Maar het kan voorkomen dat als wij al uit het gevaar weg zijn het
lichaam nog steeds het systeem aan heeft staan. Dit kan er voor zorgen dat we het gevoel hebben
dat we constant op onze hoede moeten zijn met alle gevolgen van dien.
Behandeling
De behandeling van de klachten is afhankelijk van de ernst. (Psychosomatische) Fysiotherapie kan
worden ingezet voor het verminderen van de lichamelijke spanning, de omgang met stressklachten,
vergroten van inzicht in de belasting en de belastbaarheid en het weer opbouwen van fysieke er
werk gerelateerde taken. Dat kan worden gedaan middels coaching, oefenvormen (beweegtherapie),
ontspanningstherapie en eventueel massagetherapie. Massagetherapie is namelijk niet altijd
Comments