Introductie
Wat is pijn? Pijn is beleving of ervaring die voor iedereen anders is. De manier hoe mensen pijn ervaren en hoe ze er mee omgaan verschilt. Vraagt aan tien mensen om pijn te omschrijven en je zult verschillende antwoorden krijgen. De International association fort he study of pain (IASP) beschrijft pijn als volgt: Pijn is een onplezierige sensorische en/of emotionele ervaring die in verband wordt gebracht met actuele of potentiële weefselbeschadiging, of in dergelijke termen wordt beschreven. Wat in deze beschrijving naar voren komt is dat de pijn zowel een lichamelijke ervaring is als een emotionele ervaring.
De functie van pijn
Pijn is een beschermingsreactie. Het beschermt onszelf tegen schade die er is of zal kunnen komen. Denk hierbij aan je hand die je boven een kaars houdt. Je hand gaat pijn doen en je trekt deze terug. Je hand is nog niet verbrand maar er was al wel pijn. De pijn waarschuwt ons daarbij niet voor schade die al gemaakt is maar die er eventueel zou kunnen komen als je je hand langer boven het vuur zal hebben gehouden.
De geschiedenis van pijn Het idee over het ontstaan van pijn is in de jaren flink veranderd. De Franse filosoof Descartes was de eerste die het probleem pijn probeerde te definiëren. Hij gaf hierbij aan dat pijn slechts een fysieke sensatie was waarbij pijn als een pijnprikkel naar de hersenen werd gestuurd. Hierbij zouden lichaam en psyché van elkaar gescheiden zijn. In de afbeelding zie je hoe hij dit voor ogen had.
Hierbij zie je een persoon die met zijn voet te dicht bij het vuur zit. Descartes beschrijft hoe op dat moment de pijn prikkel van punt b de voet naar punt f het brein wordt vervoerd via een pijnzenuw.
Tegenwoordig weten dat dit niet meer zo werkt. Op basis van de hedendaagse wetenschap weten we dat de psyché en het lichaam niet van elkaar te scheiden zijn en dat pijn ook een onderdeel is van beide componenten. Ook weten dat pijnzenuwen niet bestaan.
Het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel is verantwoordelijk voor alles wat we doen. Het aansturen van ons lichaam, voelen, ademen, denken. Je kan het zenuwstelsel in twee groepen verdelen. Het centrale zenuwstelsel bestaande uit het brein en het ruggenmerg en het perifere zenuwstelsel bestaande uit alle zenuwen die het lichaam in lopen vanuit de rug.
Het perifere zenuwstelsel is verantwoordelijk voor het vervoeren van informatie. Zowel informatie die van buiten ons lichaam naar binnen gaat, als informatie van het centrale zenuwstel naar onze ledematen. Het centrale zenuwstelsel en met name het brein is verantwoordelijk voor het interpreteren van deze informatie. Het brein bepaalt uiteindelijk of de informatie iets zegt over schade in het lichaam of eventueel schade zou kunnen veroorzaken (denk aan de kaars). Mocht het brein die prikkel evalueren als (eventuele) schade dan zal het pijn afgeven.
Lichaam, gedachten en emoties
De pijn die bij chronische pijn wordt ervaren is een ervaring van zowel het lichaam, de geest (gedachten) en emoties. Dit wordt ook wel bio-psychosociaal genoemd. De pijn is een lichamelijke ervaring, maar kan worden onderhouden of versterkt door hoe we over de pijn denken, er mee omgaan en hoe we ons emotioneel voelen. Belangrijk is dat de pijn niet wordt verzonnen. Uitspraken dat het “tussen de oren” zou zitten klopt hierbij niet.
Röntgenfoto’s en MRI scans
Beeldvormend onderzoek is een manier om structuren in het lichaam te onderzoeken die we van buitenaf niet kunnen waarnemen. Een röntgenfoto kan gewrichten en botten in beeld brengen en een MRI kan organen en weefsel in het lichaam in beeld brengen. Langdurige pijnproblematiek is zelden en gevolg van lichamelijke schade en kan daarom ook niet in beeld worden gebracht.
Centrale sensitisatie
Zoals hierboven beschreven is het brein verantwoordelijk voor pijn. Bij langdurige pijn problematiek wordt het brein ook actiever/ gevoeliger voor het afgeven van pijn. Het brein is namelijk plastisch. Plastisch betekent dat het zich vormt naar gebruikt. Denk hierbij aan een spier van je arm. Ik maak een beweging waarbij deze spier gebruikt wordt. Herhaal ik deze beweging wordt de spier groter en steker. Zo werkt het ook met ons brein. Als wij bepaalde wegen van ons brein vaker gebruiken worden de wegen tussen de neuronen (cellen van de zenuwen) sterker. Dit kan maken dat de wegen tussen de neuronen die in onze hersenen verantwoordelijk zijn voor pijn sterker worden en sneller gaan reageren. Dit fenomeen noemen wij centrale sensitisatie, een verhoogde gevoeligheid voor pijn door een verandering van de pijnbanen in het brein.
Behandeling
De behandeling van langdurige pijnproblematiek richt zich dan ook niet op het verhelpen van de lokale pijn maar richt zich op het gehele pijnsysteem. Massage, pijnstilling, cupping of andere pijn dempende technieken zijn dan ook niet effectief (kort durend effectief). De huidige wetenschap heeft namelijk nog geen methode ontwikkeld voor het verhelpen van de pijn. Echter (fysio)therapie kan je helpen om de pijn beter te begrijpen, om met de pijn toch activiteiten te doen en grenzen te leren bewaken. Hierbij kunnen educatie, ontspanning en oefeningen bij helpen.
コメント